Σχολικό PROJECT: «Τα όνειρα»

Εισαγωγη στις θεωριεσ του γιουνγκ

Στην εργασια αυτή θα ενημερωθουμε ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ

· το βιογραφικο του Κ. ΓΚ. ΓΙΟΥΝΓΚ

· ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΓΙΟΥΝΓΚ

· ΤΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ κατά ΤΟΝ ΓΙΟΥΝΓΚ

· τις ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΥ

· ΤΟΝ ΟΡΙΣΜΟ ΤΩΝ ΑΡΧΕΤΥΠΩΝ

· ΤΑ ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΑΡΧΕΤΥΠΑ

· ΤΑ ΟΝΕΙΡΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ

· ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΟΝΕΙΡΩΝ

ΒιογραφιΑ:

Ο Ελβετός γιατρός και ψυχολόγος Γιούνγκ γεννημένος το 1875, πίστευε ότι ο ανθρώπινος ψυχισμός αποτελείται από το συνειδητό και το ασυνείδητο και ότι το ασυνείδητο χωρίζεται στο ατομικό και το συλλογικό ασυνείδητο. Μίλησε επίσης για την αντικειμενική ψυχή στην οποία συμπεριέλαβε τις έννοιες σκιά, persona, animus, anima. Θεωρούσε ότι το ασυνείδητο διαμορφώνει 2 βασικούς ψυχολογικούς τύπους:  τον εσωστρεφή και τον εξωστρεφή άνθρωπο. Σύμφωνα με τον Γιούνγκ η αιτία της ψυχοπαθολογίας βρίσκεται στο ασυνείδητο. Και οι θεραπείες του συντελούσαν στο να βοηθήσει τους ασθενείς του να βρουν τον τύπο τους και να ζήσουν με βάση αυτόν.

Τα όνειρα σύμφωνα με τον Γιουνγκ

Τα όνειρα είναι η άμεση, φυσική έκφραση του διανοητικού κόσμου του ονειρευόμενου. Ο Γιουνγκ απέρριψε  τον ισχυρισμό του Φρόιντ ότι τα όνειρα «μεταμφιέζουν» (αλλάζουν) τις έννοιές τους για κάποιο λόγο,  καθώς θεωρούσε ότι τα όνειρα ουσιαστικά παρουσιάζουν «με συμβολική μορφή, την πραγματική κατάσταση του ασυνείδητου».  Αντιμετωπίζουμε δυσκολία στην κατανόηση των ονείρων μόνο και μόνο γιατι τα σχήματα των ονείρων είναι τόσο διαφορετικά από αυτά που χρησιμοποιούμε στο συνειδητό (ενώ είμαστε ξύπνιοι).

Τα όνειρα μπορεί να απεικονίζουν τη σχέση του ονειρευόμενου με τον εξωτερικό κόσμο, με τους ανθρώπους, τα γεγονότα και τις καθημερινές του δραστηριότητες. Σε άλλες περιπτώσεις, τα όνειρα απεικονίζουν τον εσωτερικό κόσμο του ονειρευόμενου.

Τι είναι γενικά το Ασυνείδητο κατά τον Γιουνγκ
Η μεγαλύτερη προσφορά του Jung στην εξέλιξη της ψυχολογίας ήταν η έννοια της ψυχής, η ψυχική δομή, το ασυνείδητο. Για τον Jung ο ψυχικός κόσμος του ανθρώπου δεν είναι μία φαντασίωση, αλλά  μία πραγματικότητα : «Υπάρχουν πράγματα μέσα στην ψυχή που ζουν και λειτουργούν ακριβώς σαν να ήταν συνειδητά, ενώ το εγώ δεν υποπτεύεται καν την ύπαρξή τους». Αν και δεν μπορεί να ψηλαφηθεί, μπορεί όμως να γίνει άμεσα και πλήρως αισθητή καθώς και να παρατηρηθεί.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΥ:

Α.) Νοητική: Σύμφωνα με τους κανόνες της λογικής, τακτοποιείται ο ψυχικός μας κόσμος

Β.) Συναισθηματική: Αντίθετα με την προηγούμενη αλλά σε σχέση με αυτήν

Γ.) Αισθητική: Αντιλαμβάνεται τον κόσμο των αισθητών αντικειμένων με τη βοήθεια των αισθητηρίων οργάνων

Δ.) Ενορατική: Λειτουργεί αντίθετα με την προηγούμενη

Αρχέτυπα

Τα αρχέτυπα σύμφωνα με τον Γιουνγκ είναι σύμβολα που εμφανίζονται στα όνειρα και έχουν την ίδια έννοια παγκοσμίως. Παρόλο που τα όνειρα μας είναι προσωπικά, οι προσωπικές εμπειρίες μας μπορούν να αγγίξουν κάποια παγκόσμια μοτίβα. Αυτά τα σύμβολα πιστεύεται ότι εμφανίζονται σε κάθε πολιτισμό.

Κλασσικά Αρχέτυπα:

Εμάς, ο κεντρικός χαρακτήρας του ονείρου, φυσικά αντιπροσωπεύει τον εαυτό μας που προβάλλουμε στον πραγματικό κόσμο.

Η Σκιά, είναι η καταπιεσμένη πλευρά του εαυτού μας, αυτή η πλευρά που έχουμε απορρίψει επειδή είναι άσχημη και απεχθής και γι?αυτό δεν θέλουμε να τη δείξουμε στον κόσμο. Συμβολίζει αδυναμίες μας, φόβους ή θυμό. Στα όνειρα η σκιά αντιπροσωπεύεται από τον κυνηγό μας, το δολοφόνο, τον τύπο που μας παρενοχλεί ή μια τρομακτική φιγούρα.Η εμφάνιση τους συνήθως μας εξαγριώνει ή μας φοβίζει.

Άνιμα / Άνιμους, είναι η θηλυκή και η αντρική πλευρά του εαυτού μας. Όλοι μας έχουμε στοιχεία και από τις δυο. Στα όνειρα μας, μπορεί να είναι ένα πρόσωπο που έχει πολύ τονισμένη τη θηλυκή του πλευρά ή την αρσενική. Αυτές οι εικόνες μας υπενθυμίζουν ότι πρέπει να αποδεχόμαστε ή να εκφράζουμε την αρσενική μας πλευρά (με το να γινόμαστε δυναμικοί) ή την θηλυκή μας πλευρά (με το να γινόμαστε πιο συναισθηματικοί).

Το αιώνιο παιδί, είναι η αληθινή πλευρά μας στην πιο αγνή μορφή. Δεν συμβολίζει μόνο την αθωότητα μας και το πόσο ευάλωτοι είμαστε, αλλά επίσης αντιπροσωπεύει τις φιλοδοξίες μας και τις δυνατότητες μας.

Ο σοφός γέρος, είναι ο βοηθός στα όνειρα μας. Αντιπροσωπεύεται από ένα δάσκαλο ή πατέρα. Ο σκοπός του είναι να μας μεταφέρει λόγια σοφίας που θα μας οδηγήσουν στη σωστή κατεύθυνση.

Η Μεγάλη Μητέρα, είναι το πρόσωπο που θα μας προσφέρει στοργή και φροντίδα και θα μας καθησυχάσει, ενώ μπορεί να εμφανιστεί ως η ίδια η μητέρα μας ή οποιοδήποτε άλλο στοργικό πρόσωπο.

Τα όνειρα στην ιστορία και στην έρευνα

Ο Κ.Γκ.Γιουνγκ (1875-1961) έδειξε ότι τα όνειρα αναστατώνουν τον ύπνο τόσο συχνά όσο τον προστατεύουν. Ο Γιουνγκ αντί να ζητά να μάθει τα αίτια των ονείρων προτιμούσε να διευρευνά τον σκοπό τους. Για εκείνον τα όνειρα είναι ένα είδος αμερόληπτης φωτογράφησης της ασυνείδητης ζωής, «η φωνή του άλλου μέσα μας». Αυτή η φωνή χρησιμοποιεί μια γλώσσα που είναι παράξενη και χαμένη για εμάς και πρέπει να αποκρυπτογραφηθεί.

Είδη των ονείρων

Α.) Τηλεπαθητικά όνειρα

Ο Γιουνγκ ακόμα πίστευε ότι τα όνειρα ανοίγουν στο άτομο τα μονοπάτια του μέλλοντος, κρυμμένο από το συνειδητό του νου. Επιβεβαίωσε με σθένος την πραγματικότητα των τηλεπαθητικών φαινομένων, τα οποία ονόμασε «συγχρονικότητα» ενώ την ίδια στιγμή τόνισε τη δυσκολία του να βρει μια ικανοποιητική θεωρία που να μπορεί να εξηγήσει.

Β.) Θρησκευτικά όνειρα

Ο Κ.Γκ. Γιουνγκ αρχικά συμφώνησε με τον Φρόιντ ότι το θρησκευτικό όνειρο είναι ένα εξ ολοκλήρου υποκειμενικό φαινόμενο, βασισμένο στην προβολή της ψυχικής ενέργειας. Αργότερα, όμως, αναγνώρισε ένα αρχετυπικό στοιχείο στην εμπειρία του Θεού, έντονα υπερβατικό, συγγενές προς τη χριστιανική πίστη ότι στον άνθρωπο ενοικεί ο Θεός. Η προσέγγιση του Γιουνγκ αντιπροσωπεύει μια ψυχολογική αναβάθμιση της αρχαίας πεποίθησης ότι ορισμένα όνειρα στέλνονται από το Θεό.

Γ.) Θεραπευτικά όνειρα

Ο Γιουνγκ θεώρησε πως η δυσφορία των ασθενών του βασίζεται σε ένα διαχωρισμό από το θρησκευτικό τους ένστικτό. Τα όνειρα, υποστήριξε, μπορούν να είναι θεραπευτικά καθώς ανοίγουν το δρόμο προς το σκοπό της ζωής του ασθενή. Σε αρκετές αφηγήσεις ασθενών η θεραπεία αποκτά μέσω του ονείρου ένα διαφορετικό νόημα, σπρώχνοντας το άτομο στην ολοκλήρωσή του, ανεξαρτήτως της φυσικής κατάστασης. Η φανταστική γλώσσα του ονείρου είναι δυνατόν να παράγει δημιουργικές λύσεις σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση και την αποδοχή του κρυμμένου νοήματος της ζωής.

Δ.) Συμβολικά όνειρα

Ορισμένα αντικείμενα που εμφανίζονται στα όνειρα ενεργούν ως συγκεκριμένες υπενθυμίσεις της σχέσης μας με τον υπερφυσικό κόσμο. Το νερό σε ένα όνειρο, για παράδειγμα, μπορεί να είναι ενδεικτικό του εξαγνισμού της ψυχής στο μυστήριο του βαπτίσματος. Ο Γιουνγκ έκανε μια σημαντική διάκριση μεταξύ των σημείων και των συμβόλων. Εκτιμώντας ότι τα σημεία αποκαλύπτουν ένα συνειδητό περιεχόμενο στην παρούσα ή την παρελθούσα ζωή του ονειρευόμενου, θεωρεί πως τα σύμβολα σχετίζονται με τις αόρατες πραγματικότητες. Είναι προσανατολισμένα προς στο μέλλον και ενίοτε η εκδήλωση των περιεχομένων τους καθορίζεται ως θαύμα.